De 'nul-op-de-rekening'-methode: zo krijg je grip op je geld met Zero-Based Budgeting

Herken je dat gevoel? Het is het einde van de maand en je vraagt je af: 'Waar is al mijn geld gebleven?’ Je hebt hard gewerkt, je salaris is netjes gestort, maar toch lijkt het door je vingers te glippen. Voor je het weet, begin je weer aan een nieuwe maand, hopend dat het dit keer anders gaat.

Als dit bekend voorkomt, is Zero-Based Budgeting (ZBB) misschien wel de methode die je zoekt. Het klinkt technisch, maar de kern is verrassend simpel: je geeft elke euro bewust een taak. Het is geen streng dieet, maar een manier om de baas te worden over je eigen geld. In dit blog leggen we stap voor stap uit hoe je deze krachtige methode toepast, met praktische voorbeelden en tips om het vol te houden.

Wat is zero-based budgeting precies?

Zero-based budgeting betekent dat je elke maand met een schone lei begint. In plaats van voort te borduren op de uitgaven van vorige maand, wijs je je volledige netto-inkomen toe aan vaste lasten, spaardoelen, aflossingen en persoonlijke uitgaven. Het doel is simpel: Inkomen - Uitgaven = € 0.

En dat is meteen het grootste misverstand. 'Nul op de rekening' aan het einde van de maand betekent niet dat je blut bent. Het betekent dat er geen stuurloos geld meer rondslingert. Sparen, beleggen en aflossen zijn in deze methode geen restpost, maar bewuste 'uitgaven' die je als eerste inplant. Je betaalt dus eerst jezelf en je toekomst.

Voor persoonlijke financiën werkt deze methode het best op maandbasis, omdat je salaris en de meeste vaste lasten ook een maandelijks ritme hebben. Zo houd je het overzichtelijk.

De voordelen: meer dan alleen grip op je geld

Als je start met ZBB, kun je al snel een paar positieve veranderingen merken:

• Bewustwording: Je ziet precies waar je geld naartoe gaat. Die dagelijkse koffie to-go of dat ene abonnement dat je nooit gebruikt, wordt ineens zichtbaar. Dit helpt je om bewuste keuzes te maken.
• Sneller je doelen halen: Omdat sparen een vaste post in je budget is, krijgt het de prioriteit die het verdient. Of je nu spaart voor een buffer, een reis of je pensioen, je zult zien dat je je doelen sneller bereikt.
• Minder geldstress: Door vooruit te plannen, voorkom je verrassingen. Je weet dat je alle rekeningen kunt betalen én dat er geld is voor leuke dingen. Dat geeft een enorme rust.

Zo begin je: een zero-based plan in 4 stappen

Klaar om te starten? Met deze vier stappen maak je je eerste zero-based budget.

1. Weet je inkomen: Tel al je netto inkomsten voor de komende maand bij elkaar op. Denk aan salaris, toeslagen of andere inkomsten.
2. Maak een overzicht van al je uitgaven: Verdeel je uitgaven in categorieën, bijvoorbeeld deze drie: vaste lasten (huur, verzekeringen), variabele behoeften (boodschappen, vervoer) en persoonlijke wensen (hobby's, uit eten).
3. Geef elke euro een taak: Verdeel je totale inkomen over de posten op je lijst. Begin met de vaste lasten en je spaardoelen. Verdeel daarna de rest totdat de som klopt: Inkomen - Uitgaven = € 0.
4. Volg je uitgaven en stuur bij: Een budget is een levend document. Gebruik een app of een simpel notitieboekje om je uitgaven bij te houden. Vallen de boodschappen duurder uit? Dan moet je dat geld bewust uit een ander potje halen, bijvoorbeeld je 'uit eten'-budget.

→ Klaar om je uitgaven in kaart te brengen? Download hier ons gratis huishoudboekje en zet de eerste stap naar jouw zero-based budget.

Zero-based budgeting in de praktijk

Hoe ziet zo'n budget eruit? Hieronder twee voorbeelden ter inspiratie. Onthoud dat de categorieën en bedragen voor iedereen persoonlijk zijn.

Voorbeeld 1: Alleenstaande met een netto inkomen van € 2.400

Voorbeeld 2: Gezin met een gezamenlijk netto inkomen van € 5.200

→ Een spaarbuffer is een vaste post in je budget. Maar hoeveel heb je precies nodig? Ontdek wat voor jouw situatie een verstandig bufferbedrag is.

De 50/30/20-regel als handige richtlijn

Vind je het lastig om te bepalen hoeveel je aan welke categorie moet toewijzen? De 50/30/20-regel kan een handig startpunt zijn:

• 50% voor vaste lasten (needs): huur, boodschappen, verzekeringen.
• 30% voor persoonlijke wensen (wants): hobby's, uit eten, vakanties.
• 20% voor financiële doelen (savings): sparen, beleggen, extra aflossen.

Het is een richtlijn, geen wet. Misschien wil jij wel 30% sparen en geef je minder uit aan persoonlijke wensen. Dat is het mooie van ZBB: jij bepaalt de balans.

Hoe werkt het met een wisselend inkomen?

Voor zzp'ers of mensen met een flexibel contract klinkt een vast budget misschien onmogelijk. Toch kan ZBB juist dan voor rust zorgen. De aanpak is net iets anders:

• Budgetteer op basis van je slechtste maand. Bepaal je absolute minimuminkomen en baseer daar je budget op. Zo weet je zeker dat je vaste lasten altijd gedekt zijn.
• Prioriteer je uitgaven. Verdeel je budget in 'essentieel' en 'optioneel'. Komt er minder binnen? Dan schrap je in de optionele posten.
• Gebruik extra's voor je doelen. Komt er meer binnen dan je minimum? Wijs dat extra geld dan direct toe aan je buffer, spaardoelen of een extra aflossing.

De psychologie van succes: tips om het vol te houden

Een budget is geen wiskunde, het is gedrag. Deze tips helpen je om gemotiveerd te blijven:

• Wees realistisch. Een te strak budget is gedoemd te mislukken. Wees eerlijk over wat je echt uitgeeft en nodig hebt.
• Plan 'fun money' in. Budgetteer bewust een bedrag voor spontane, leuke dingen. Dit voorkomt dat de methode als een straf voelt en zorgt dat het makkelijker vol te houden is.
• Focus op vooruitgang, niet op perfectie. Gaat er een maand iets mis? Geen probleem. Elke maand is een nieuwe kans om met een schone lei te beginnen.

Jouw budget, jouw keuzes

Zero-Based Budgeting is een manier om bewust met je geld en je leven om te gaan. Het dwingt je na te denken over wat jij echt belangrijk vindt en geeft je de controle om je geld in lijn te brengen met je doelen. Het gaat erom dat jij de baas wordt over je geld, in plaats van andersom.

Wil je ook de spaar nieuwsbrief ontvangen?

Schrijf je in voor de Ayvens Bank nieuwsbrief!