Heb je ChatGPT wel eens gevraagd om tips voor je spaardoel? Of een AI laten meedenken over je budget? Steeds meer mensen gebruiken AI voor hulp bij hun financiën. Soms werkt dat verrassend goed, soms kom je erachter dat het antwoord niet klopt.
AI kan handig zijn voor uitleg en een eerste verkenning. Maar het is geen financieel adviseur en werkt heel anders dan je misschien denkt. In dit blog leggen we uit hoe AI werkt, waar het je kan helpen en waar je op moet letten. Zodat je het slim inzet, zonder er blind op te varen.
Samenvatting:
AI-antwoorden zien er overtuigend uit. Razendsnel, netjes opgebouwd en ze lezen alsof er een expert aan het woord is. Maar achter die zekere toon zit geen financieel adviseur – alleen een systeem dat patronen herkent in taal.
AI-modellen analyseren enorme hoeveelheden tekst en leren welke woorden vaak op elkaar volgen. Vraag je iets over sparen? Dan voorspelt de AI welke woorden een logisch antwoord vormen, gebaseerd op miljoenen voorbeelden. Sterk in taal dus, maar minder sterk in waarheid. Want echt begrip van financiën? Dat heeft het niet.
Niet alle AI werkt hetzelfde. Het verschil zit vooral in waar de informatie vandaan komt.
Hier wordt het interessant: AI-taalmodellen kunnen van zichzelf niet rekenen. Ze voorspellen cijfers die er logisch uitzien, maar dat betekent niet dat de berekening klopt. Vraag je AI hoeveel je spaargeld over 10 jaar waard is met 3% rente? Dan kan het een antwoord geven dat plausibel lijkt, maar fout is.
Sommige tools hebben wel rekenfuncties, maar die moet je vaak expliciet vragen om te gebruiken. Zelfs dan blijft de regel: check belangrijke bedragen altijd zelf met een calculator.
AI kan onjuiste informatie presenteren alsof het een feit is. Niet omdat het liegt, maar omdat het patronen voorspelt zonder te weten wat waar is. Dit heet een ‘hallucinatie’.
Als AI een vraag krijgt waar het geen goede data over heeft, vult het de gaten met wat statistisch gezien een logisch antwoord lijkt. Het resultaat? Verzonnen bronnen, cijfers die niet kloppen, regels die niet bestaan – allemaal gepresenteerd alsof het feiten zijn. AI probeert altijd een compleet antwoord te geven, ook als het de kennis niet heeft.
Vraag daarom altijd om bronnen. Kan AI die niet geven? Verifieer het zelf. Check officiële websites zoals Rijksoverheid.nl, de AFM, of lees blogs die door mensen zijn geschreven en gecontroleerd, zoals onze artikelen over sparen en financiële planning.
AI kan complexe financiële termen vertalen naar begrijpelijke taal. Maar het kan meer. Zie het als een sparringpartner die je op weg helpt.
Bij grote financiële beslissingen blijft menselijke expertise nodig. Een hypotheek, pensioenplanning, grote investeringen – dit zijn geen AI-vragen. Een erkend adviseur heeft actuele marktkennis, kan je complete situatie beoordelen en draagt verantwoordelijkheid. AI geeft geen garanties.
Ook bij complexe persoonlijke situaties schiet AI tekort. Zoals belastingvraagstukken, erfenissen, situaties die om maatwerk vragen. De AFM en DNB benadrukken in hun rapport over AI dat verantwoord gebruik menselijke controle vereist. Voor consumenten betekent dit: blijf kritisch en schakel professionals in bij belangrijke keuzes.
En bij twijfel? Vraag hulp. Dat kan iemand in je omgeving zijn die meer AI-kennis heeft, of je gaat direct naar je adviseur.
AI kan de drempel verlagen om met je financiën aan de slag te gaan. Het legt uit, verkent opties en helpt je gerichter nadenken. Dat is waardevol, vooral als je net begint of iets nieuws wilt begrijpen.
Maar het vervangt je eigen oordeel niet. Check de informatie, gebruik meerdere bronnen en stel kritische vragen. En bij beslissingen die ertoe doen: schakel mensen in die er verstand van hebben. Zo wordt AI een handige assistent, zonder dat je er blind op vaart.
Dit blog is bedoeld ter informatie en inspiratie. Voor advies op maat schakel je een erkend financieel adviseur in.
Wil je ook de spaar nieuwsbrief ontvangen?