Financiële planning voor vrouwen: andere uitgangspunten, ander plan, meer zelfvertrouwen

Financiële planning klinkt als een genderneutrale zaak. Maar de realiteit is allesbehalve neutraal. Vrouwen verdienen gemiddeld minder, nemen meer onbetaalde zorgtaken op zich en krijgen later een lagere pensioenuitkering dan mannen. Toch worden deze verschillen bij financiële planning vaak niet meegenomen. 

In dit artikel laten we zien waarom vrouwen bij financiële planning andere prioriteiten moeten stellen en hoe je daarmee stap voor stap je financiële onafhankelijkheid als vrouw kunt versterken. 

Waarom de uitgangspunten niet gelijk zijn 

Volgens het CBS verdienen vrouwen in Nederland gemiddeld 32% minder dan mannen aan bruto jaarloon. Twee derden daarvan kan verklaard worden doordat vrouwen vaak minder werken, maar als er gekeken wordt naar het gemiddelde uurloon verdienen vrouwen alsnog 10,5% minder dan mannen per uur.

Vrouwen werken vaker in deeltijd en voeren vaak meer onbetaalde zorgtaken uit dan mannen. Na de geboorte van een kind daalt een vrouw's inkomen in Nederland gemiddeld met 31%, en 41% is afhankelijk van een partner of overheid. Als gevolg van het verschil in uren en inkomen bouwen vrouwen daardoor over de jaren 40% minder pensioen op.

Zelfvertrouwen telt en wordt vaak onderschat 

Een studie van het ZEW (Leibniz Centre for European Economic Research) laat zien: vrouwen scoren in kennistests over financiële thema’s ongeveer even goed als mannen. Maar vrouwen kruisen vaker “weet ik niet” aan, zelfs als ze het juiste antwoord weten. 

Het gaat dus niet om gebrek aan kennis, maar om een andere manier van reageren. Of anders gezegd: veel vrouwen weten genoeg, maar zijn minder zeker dat ze het weten dan mannen. Dat beïnvloedt financiële beslissingen: wie zich onzeker voelt, stelt uit, twijfelt eerder, of begint gewoonweg niet. 

Vrouwen investeren strategisch 

Vrouwen beleggen steeds vaker, maar nog wel minder dan mannen. Vrouwen doen het wel gemiddeld beter op de aandelenmarkt dan mannen: ze hebben vaak meer spreiding, blijven langer belegd en handelen minder impulsief. Gemiddeld behalen ze daarmee, ondanks kleinere bedragen, stabielere resultaten. 

Veel vrouwen doen dus al precies wat er op de lange termijn op de beleggingsmarkt toe doet: zij investeren bedachtzaam, consistent en kostenefficiënt.

Wat dit betekent voor je persoonlijke financiële planning 

De structurele verschillen zijn niet nieuw, maar verdienen meer dan alleen voetnoten. Ze beïnvloeden wanneer, hoe en met welk risico vrouwen geld opzij kunnen leggen. 
Het gaat niet om discipline alleen, maar om een financiële structuur die veiligheid, planbaarheid en zelfvertrouwen actief meeneemt. Hieronder wat dat concreet kan betekenen: 

1. Niet alleen een buffer, maar echte zekerheid 

De klassieke vuistregel (3–6 maanden uitgaven achter de hand) is voor veel vrouwen te beperkt. Velen komen vaker in situaties waarin ze voor anderen meedenken en meebetalen — vaak zonder financieel vangnet op de achtergrond. De liquiditeitsreserve is daarom geen luxe, maar de eerste en belangrijkste pijler. 

Let hierbij op: 

• Een apart rekeningnummer alleen voor reserves
• Een vaste automatische overboeking direct nadat het salaris binnen is 
• De hoogte van de buffer niet schatten, maar aanpassen aan je vaste kosten, je levenssituatie en mogelijke periodes zonder werk 

Wie zorgtaken draagt, onregelmatige werkperiodes heeft of afhankelijk is van één inkomen, heeft meer zekerheid nodig en om dat te bereiken moet bewust gepland worden. 

2. Sparen met een plan 

Regelmatig sparen wordt makkelijker als het gestructureerd is. Om je spaargeld écht te laten groeien, helpt het als je een systeem opstelt dat past bij jouw situatie. 

Let hierbij op: 

• Streef naar een vast maandelijks spaarbedrag
• Indien mogelijk: verhoog dit bedrag jaarlijks of wanneer je meer verdient
• Maak een duidelijke scheiding tussen spaardoelen: kort (bijv. vakantie), middellang (bijv. opleiding), lang (bijv. pensioen) 

Zo goed als kan volgens plan is belangrijker dan perfectie, zeker bij schommelend inkomen of deeltijdwerk. 

3. Denk aan later

Een betrouwbare oudedagsvoorziening is idealiter gebaseerd op meerdere pijlers en deze zouden vroeg en goed op elkaar afgestemd moeten zijn. Zeker bij vrouwen met loopbaanonderbrekingen of deeltijdfases is de afstemming cruciaal. 

Let hierbij op: 

• Inzicht krijgen in de wettelijke pensioenrechten en de pensioeninformatie bekijken 
• Gebruik maken van bedrijfspensioenvoorzieningen — vooral als de werkgever meebetaalt 
• Privévoorziening realistisch meenemen. Ook kleinere bedragen hebben waarde 
• Bij uitval door zorgtaken met een voltijd werkende partner een faire “pensioenaanvulsysteem” afspreken. Zoek tijdig het gesprek om compensatiebetalingen of gezamenlijke opties te bespreken 

Kleine stappen kunnen je helpen, zeker als je vroeg begint, om een steviger vangnet voor de toekomst te bouwen. 

4. Sparproducten doelgericht inzetten 

Vaak denken mensen aan beleggen bij het op langere termijn creëren van financiële zekerheid en zien ze sparen als iets voor een buffer. Veel spaardoelen zijn echter juist gericht op voorspelbare situaties en zekerheid, vooral bij middellangetermijnplannen of concrete fases in het leven (bijv. verhuizing, opleiding, gezinstijd). Deze situaties zie je vaak al aankomen, en kun je op tijd een spaarplan maken en de juiste spaarvorm kiezen:

• Voor kortere termijn doelen kan Flexibel Sparen zinvol zijn
• Bij een langere planningshorizon kan aanvullend gedacht worden aan beleggingsvormen zoals een ETF, afhankelijk van je risicobereidheid
• Reserves voor concrete doelen op de middellange termijn kun je onderbrengen in een deposito, of als je meer flexibiliteit wilt in een spaarpotje.

5. Structuur aanbrengen 

Veel vrouwen werken al aan hun financiële toekomst met meer bedachtzaamheid, en dat versterk je het best met praktische routines. 

• Plan een vast financieel moment per kwartaal waarbij je reflecteert op jouw uitgaven, inkomsten, spaarplan en voortgang.
• Wees niet bang om vragen te bespreken met anderen of een financieel adviseur: is mijn buffer nog voldoende? Zijn mijn spaardoelen nog haalbaar? Zijn er veranderingen in mijn situatie waar ik rekening mee moet houden? 
• Hou zo simpel mogelijke overzicht over jouw financiën

Vertrouwen in je eigen financiële competentie groeit niet in één dag, maar wel met elke geld-beslissing die goed voorbereid en bewust is genomen. 

Gelijke doelen, andere wegen 

Financiële planning is geen wedstrijd, maar ook geen puur mentale exercitie. Wie met minder inkomen, onzekere werkperiodes of zorgtaken plant, heeft niet per se meer nodig, maar een systeem dat deze realiteit serieus neemt. 

Wie haar reserves bewust opbouwt, spaarroutines ontwikkelt en voorzieningen systematisch aanvult, wint op de lange termijn: meer stabiliteit, meer onafhankelijkheid en meer rust in financiële kwesties.

Wil je ook de spaar nieuwsbrief ontvangen?

Schrijf je in voor de Ayvens Bank nieuwsbrief!