Droom je weleens van een tijd zonder werkdruk? Een langgekoesterde reis maken, eindelijk weer ruimte voor jezelf, rust of persoonlijke groei? Dan heb je vast weleens over een sabbatical nagedacht. Maar wat is een sabbatical nou precies? Hoe lang duurt zo’n periode eigenlijk, hoe regel je zoiets, wat kost een sabbatical gemiddeld en - niet onbelangrijk - hoe kun je er slim voor sparen? In dit blog leggen we alles voor je uit.
De betekenis van sabbatical verwijst naar een periode van rust en bezinning. Tegenwoordig is een sabbatical een langere periode van onbetaald verlof. De term komt van het Hebreeuwse woord 'sjabbat' (rustdag) en heeft zijn oorsprong in het Joodse concept van een 'sabbatjaar': elk zevende jaar waarin het land braak bleef liggen.
In Nederland is sabbatical verlof een zelfgekozen pauze van je werk. Je werkgever bepaalt of je het mag opnemen. Het doel? Meestal: inspiratie opdoen, energie bijtanken, ontdekken waar je echt blij van wordt. Of gewoon lekker tot jezelf komen.
Voorbeelden van activiteiten tijdens een sabbatical:
Er staat nergens vastgelegd hoe lang een sabbatical mag duren. Er is geen wettelijk recht of minimum. De meeste mensen kiezen voor een periode tussen de 3 maanden en één jaar. Hoe lang je sabbatical duurt, spreek je samen met je werkgever af. Soms gebruik je vakantiedagen voor een deel van je verlof, meestal blijft het onbetaald.
Gemiddelde duur van een sabbatical:
Korte sabbatical (1-3 maanden): ideaal als je niet te lang weg wilt zijn van je werk, maar toch een duidelijke pauze nodig hebt. Deze periode is vaak makkelijker te financieren en te regelen met je werkgever.
Middellange sabbatical (3-6 maanden): geeft meer ruimte voor langere reizen of projecten, zonder dat je te lang weg bent van de arbeidsmarkt.
Lange sabbatical (6-12 maanden): tijd voor uitgebreide wereldreizen, grondige studie of diepgaande persoonlijke ontwikkeling. Vraagt wel om serieuze(re) financiële planning.
Er zijn ook flexibele opties, zoals een deeltijdsabbatical (bijvoorbeeld vier dagen werken en één dag aan je sabbaticalproject besteden) of een gefaseerde sabbatical (meerdere kortere periodes verspreid over langere tijd).
Handig om te weten: je baan blijft meestal behouden, maar soms moet je formeel solliciteren op je oude functie. Leg dit soort afspraken altijd vast met je werkgever.
Je vaste lasten lopen gewoon door, maar je salaris stopt (deels of helemaal). Een jaar reizen, bijvoorbeeld door Azië, kost al snel €40.000. Maar blijf je thuis, leef je basic en focus je op rust of creatieve projecten, dan kan het voor veel minder.
Waar moet je aan denken qua sabbatical kosten?
Voorbeeld kosten tijdens je reissabbatical:
In Nederland heb je geen wettelijk recht op een sabbatical. Dit betekent dat je dit altijd moet overleggen met je werkgever. Hoe pak je dat aan?
Voorbereiding:
Maak een duidelijk plan: wat wil je doen, hoe lang duurt het, wanneer wil je gaan? Denk na over hoe je werk opgevangen kan worden tijdens je afwezigheid. Bedenk ook wat de voordelen voor je werkgever kunnen zijn (bijvoorbeeld nieuwe kennis opdoen, gemotiveerde terugkeer vol energie).
Het gesprek:
Begin het gesprek tijdig, liefst minimaal 6 maanden van tevoren. Zo kan je werkgever zich voorbereiden op je langere afwezigheid. Wees open over je motivatie en leg uit hoe je werk tijdelijk overgedragen kan worden. Wees verder flexibel in timing en duur van je sabbatical.
Leg de afspraken schriftelijk vast:
Handig is om de gemaakte afspraken schriftelijk met je werkgever vast te leggen. Denk aan de exacte periode van je sabbatical, afspraken over je terugkeer (zoals behoud van functie en arbeidsvoorwaarden) en mogelijke gevolgen voor je salaris, pensioen, ziekteverzekering en andere secundaire arbeidsvoorwaarden. Het is ook handig om afspraken over contact tijdens je afwezigheid te maken
Het is belangrijk om realistisch te zijn: niet alle werkgevers staan open voor een sabbatical. In sommige branches of functies is het ook praktisch moeilijker te realiseren. Je kunt eventueel beginnen met het voorstellen van een kortere periode en kijken hoe je werkgever daarop reageert.
Als zzp’er bepaal je in principe zelf wanneer en hoe lang je stopt, maar je mist wel inkomen en een bepaalde mate van zekerheid. Houd rekening met vaste lasten en belastingverplichtingen die gewoon doorlopen. Informeer opdrachtgevers tijdig en regel je administratie goed. Ook hier geldt: een goede voorbereiding en een financiële buffer zijn het halve werk.
Sparen voor een sabbatical hoeft geen jaren te duren, maar vraagt wel om een plan. Zo maak je jouw droom haalbaar:
1. Stel een spaardoel op basis van je plannen
Maak een realistische begroting van je sabbatical kosten: wat verwacht je per maand kwijt te zijn en wat zijn extra uitgaven? Daarna kun je heel makkelijk met onze Spaardoelcalculator berekenen hoeveel je per maand moet sparen.
2. Open een speciale spaarrekening en automatiseer je spaarplan
Laat een vast bedrag automatisch naar je speciale sabbatical-spaarrekening gaan op de dag dat je salaris binnenkomt. Zo houd je het overzicht en geef je het geld niet onbewust uit.
3. Benut extra spaarkansen en verlaag je uitgaven al vóór je sabbatical
Zet je vakantiegeld en 13e maand opzij voor je sabbatical, verkoop spullen die je niet meer gebruikt, overweeg om tijdelijk meer uren bij je huidige werkgever te draaien of start met freelance werk. Bezuinig verder op grote uitgaven in aanloop naar je sabbatical.
4. Kies de spaarvorm die bij jou past
Bij Ayvens Bank heb je verschillende opties:
Flexibel Sparen: als je datum nog niet 100% vaststaat, is een rekening met flexibele opnamemogelijkheden en een goede variabele rente ideaal.
Deposito Sparen: weet je precies wanneer je gaat en wil je een hogere rente? Dan kun je kiezen voor een spaardeposito dat precies afloopt wanneer jij je geld nodig hebt.
5. Houd rekening met je vaste lasten
Zorg dat je ook tijdens je sabbatical je huur/hypotheek, verzekeringen en andere verplichtingen kunt betalen. Regel ook andere praktische zaken, zoals huisdieren, post en rekeningen.
6. Creëer een extra buffer
Onvoorziene uitgaven zitten in een klein hoekje.
→ Tip: Gebruik een huishoudboekje om je spaardoel inzichtelijk te maken.
Hoe een sabbatical uitpakt hangt af van je wensen, voorbereiding en een beetje geluk.
Waar je naar uit kunt kijken zijn zaken zoals tijd voor jezelf, om te reflecteren en te herontdekken wat je belangrijk vindt. Ook kun je de tijd besteden aan persoonlijke groei, door een opleiding of door zelf nieuwe vaardigheden of inzichten te ontwikkelen. Een ander voordeel is de mogelijkheid die een sabbatical creeert voor nieuwe ervaringen, bijvoorbeeld door een droomreis te maken. Als laatste zorgt een sabbatical hopelijk ook voor minder stress. Je bent even uit je dagelijks routine, hebt de tijd en vrijheid om te doen wat je wilt.
Minder leuk aan een sabbatical is het wegvalen van je inkomen. Je werkt niet, dus je krijgt ook niet betaald. Je moet dus zelf voldoende geld hebben om je geplande maanden te overleven, misschien zelfs juist meer uit te geven aan je 'droom-ervaring'. Ook kan het voor sommige mensen moeilijk zijn om terug ter keren naar werk. Omdat ze uit het ritme zijn, veel belangrijke dingen hebben gemist of omdat ze tot de realisatie zijn gekomen dat hun baan eigenlijk niet is wat ze willen doen.
Een sabbatical vraagt om lef, planning en spaardiscipline. Maar het levert vooral herinneringen, energie en inspiratie op waar je nog jarenlang plezier van hebt. Hoe je je sabbatical ook invult - door te reizen, te leren, te groeien of gewoon uit te rusten - het begint met een goed plan en slim sparen. Een spaarrekening specifiek voor dit doel kan je helpen om gefocust te blijven en je voortgang te zien groeien.
Wil je ook de spaar nieuwsbrief ontvangen?